ما آنقدر از تماشای فیلم‎ها لذت می‎بریم که ممکن است ارزش آنها را دست کم بگیریم.

اگر به دنبال افزایش هوش خود هستید، همیشه می‎توانید یک کتاب بخوانید، با افراد تحصیلکرده معاشرت کنید، مهارت تازه‎ای را یاد بگیرید و با ورزش، خواب کافی و مصرف مغذی‎های لازم برای مغز مراقب سلامتی خود باشید، اما علاوه بر این موارد گهگاهی می‎توانید با تماشای تلویزیون و فیلم‎های سینمایی هوش‎تان را افزایش دهید.

البته باید دقت عمل لازم را در انتخاب نمایش‎ها و فیلم‎هایی که می‎خواهید به تماشای آن‎ها بنشینید داشته باشید. محتواهای آموزشی، مانند برنامه‎های مستند و برنامه‎هایی که به امور جاری می‎پردازند بهترین گزینه‎های شما هستند، چرا که معلومات عمومی شما را افزایش می‎دهند و باعث رشد گنجینه محاوره شما می‎شوند. حتی گاهی این سبک از محتوا می‎تواند به شما کمک کند تا علاقمندی تازه‎ای را کشف کنید که می‎توانید آن را به یکی از سرگرمی‎هایتان تبدیل کنید.

در کنار برنامه‎های مستند و برنامه‎هایی مانند اخبار، گاهی می‎توانید به تماشای فیلم‎هایی مانند هشت فیلمی که در ادامه ذکر می‎شوند بپردازید. این فیلم‎ها نه تنها می‎توانند علاقه شما در برخی موضوعات تازه را به اوج برسانند، بلکه درس‎های زندگی و کاری ارزشمندی را نیز ارائه می‎کنند.

 8- Inside Out زیر و رو (۲۰۱۵)

این فیلم از تولیدات پیکسار است. با این وجود، آنطور که چارلی جِین آدامز (یکی از بنیانگذاران i09 و مولف کتاب پرفروش همه پرندگان در آسمان) توضیح می‎دهد، این داستان که درباره دختر جوانی به نام رایلی است که برای سازگاری با شرایط یک شهر جدید تلاش می‎کند استعاره توسعه یافته‎ای از تغییراتی است که همینطور که بزرگتر می‎شوید در قلب و روح شما به وجود می‎آید. عواطف متضادی که ظاهر می‎شوند، شرایط عاطفی کودکی را نشان می‎دهند که همینطور که با بلوغ آشنا می‎شود، تغییر می‎کند و دگرگون می‎شود. به علاوه این فیلم پیچیدگی روش‎های تعامل احساسات مختلف را با یکدیگر نیز بررسی می‎کند.

در طول این فیلم، احساسات رایلی یعنی شادی، ترس، اندوه، انزجار و خشم، روش مدیریت شرایط دشوارتر و ترک مفروضات گذشته خود درباره اینکه کدام وضعیت عاطفی از همه بهتر است را کشف می‎کنند. علاوه بر این، فیلم زیر و رو مروری بر روش‎های نگهداری خاطرات در مغز دارد و نشان می‎دهد که چطور با مراجعه مجدد شما به آن‎ها در طول زمان دستخوش تغییر می‎شوند.

اگرچه این فیلم برای کودکان ساخته شده است، اما همه اینها درس‎های ارزشمندی هستند که کارآفرینان باید در جریان سفر کارآفرینی خود آن‎ها را یاد بگیرند.

  Limitless -7نامحدود (۲۰۱۱)

این فیلم مهیج با بازیگری برَدلی کوپر، به زندگی اِدوارد مورا می‎پردازد. او نویسنده‎ای است که درگیر برخی مشکلات است و در همین حال، با داروی محرکی به نام NZT-48 آشنا می‎شود. این قرص مرموز به او قدرت استفاده کامل از مغزش را می‎دهد که به نوبه خود، به طرز قابل توجهی باعث بهبود زندگی‎اش می‎شود.

با وجود اینکه چنین دارویی حداقل به صورت قانونی یا با چنین قدرتی وجود ندارد، اما فیلم نامحدود شما را برای تفکر هوشمندانه‎تر، « پرایم (prime) »می‎کند. بر اساس تعریف مجله روانشناسی امروز، پرایم یک شکل ناخودآگاه از حافظه انسان است که به تشخیص ادراکی کلمات و اشیا می‎پردازد. به عبارت دیگر، پرایم به فعالسازی تداعی‎ها یا تجسم‎های خاص در ذهن، درست قبل از انجام یک عمل یا وظیفه اشاره دارد. به عنوان مثال، اگر کلمه «زرد» را مشاهده کنید تشخیص کلمه «موز» برای شما کمی سریع‎تر خواهد شد. دلیل این امر این است که کلمات زرد و موز با هم قرابت نزدیکی در ذهن دارند.

  The Imitation Game –6بازی تقلید (۲۰۱۴)

این فیلم روایتگر داستان ریاضیدانی به نام آلن تورینگ (مشهور به پدر محاسبات نوین) در زمانی است که در یک عملیات بریتانیایی بازگشایی رمز همکاری می‎کرد، که در نهایت باعث شد که جنگ جهانی دوم سریعتر به پایان برسد.

بازی تقلید سوابقی از تورینگ و اینکه چگونه بنیاد رایانه‎ها و هوش مصنوعی را با اختراع یک «ماشین جهانی» پایه‎گذاری کرد را نمایش می‎دهد. در عین حال این فیلم نبوغ انسان را نیز تحسین می‎کند، شما را تشویق می‎کند تا به چیزهای بزرگتری فکر کنید و به شما انگیزه می‎دهد تا بیشتر درباره تورینگ، دستگاهی که ساخت و تستی که به نام او ثبت شده است به کسب اطلاعات بپردازید  که اگر در حوزه تکنولوژی فعالیت می‎کنید، برای شما سودمند خواهد بود.

  Memento-5 یادگاری (۲۰۰۰)

این یک داستان کارآگاهی از کریستوفر نولان درباره لئونارد (گای پیِرس) است. لئونارد مردی است که قادر به ثبت خاطرات جدید در ذهن نیست و در عین حال، به دنبال قاتل همسرش است. این فیلم از میانه ماجرا شروع می‎شود و به تدریج به ابتدای داستان بر می‎گردد تا تماشاگر نیز همان احساسات لئونارد را تجربه کند.

جابجایی بین این داستان‎های غیرخطی می‎تواند توجه و تصور شما را تقویت کند، چرا که شما را وادار می‎کند تا نتیجه‎گیری خودتان را داشته باشید. اما از همه مهم‎تر، فیلم یادگاری اهمیت تکنیک‎های حافظه را به نمایش می‎گذارد.

  Good Will Hunting –4 ویل هانتینگ نابغه (۱۹۹۷)

این فیلم که برنده اسکار نیز شده است درباره یک سرایدار در دانشگاه MIT است که ذهنی در حد یک نابغه دارد و گذشته سختی داشته است. این فیلم برای معادلات پیچیده ریاضی خود واقعاً از یکی از استادان دانشگاه MIT استفاده کرد و علاوه بر این، مباحث ادبی و فلسفی فوق العاده‎ای نیز بین ویل و دکتر شان مگوایر (رابین ویلیامز) جریان پیدا می‎کند. ارزشمندترین درس‎هایی که می‎توان از فیلم ویل هانتینگ نابغه آموخت این است که یادگیری منحصر به درس و دانشگاه نیست، هیچ چیزی «کامل» نیست و عواطف و رابطه‎ها برای انسان بسیار حائز اهمیت هستند.

 Primer –3 آغازگر (۲۰۰۴)

نویسنده، کارگردان و یکی از بازیگران این فیلم شِین کاروث است که در رشته ریاضیات مدرک دانشگاهی دارد و سابقه کار مهندسی نیز داشته است. آغازگر یک ماجرای علمی تخیلی درباره دو مهندس است که به شکل اتفاقی روش مسافرت در زمان را کشف می‎کنند. این فیلم یک ساختار غیر خطی دارد (همانند فیلم یادگاری) به مفاهیم فلسفی سفر در زمان می‎پردازد و درباره تئوری‎های پیچیده علمی و فیزیکی  اثر مایسنر و نمودار فاینمن بحث می‎کند.

این فیلم را از این لحاظ که برای بازچینی طرح داستان به منظور حل معمای پیچیده آن به چندین بار مشاهده نیاز دارد، می‎توان با مکعب روبیک مقایسه کرد.

 A Beautiful Mind –2یک ذهن زیبا (۲۰۰۱)

الهام بخش این فیلم، زندگینامه پرفروش اقتصاددان و ریاضیدان برنده جایزه نوبل جان فوربز نَش است. این فیلم که برنده جایزه اسکار نیز شده است، روی کشف نظریه تعادل نَش تمرکز می‎کند که بر طبق توضیح اینوِستوپدیا، مفهومی از نظریه‎ی بازی است که در آن بهترین نتیجه بازی نتیجه‎ای است که در آن هیچ بازیکنی پس از در نظر گرفتن انتخابی که حریف انجام می‎دهد، انگیزه‎ای برای انحراف از استراتژی منتخب خود نداشته باشد.  به عبارت دیگر، اگر رفتار دیگران ثابت باشد فرد تمایل ندارد رفتار خود را تغییر دهد و به عکس، مایل است که با یک رفتار ثابت به کار خود ادامه دهد.

این ممکن است گیج‎کننده به نظر برسد، اما اقتصاددانان از همین نظریه استفاده کرده‎اند تا نشان دهند که شرکت‎های رقیب چگونه قیمت‎های خود را تعیین می‎کنند، دولت‎ها چگونه باید مزایدات خود را طراحی کنند تا بالاترین پیشنهادها را دریافت کنند و با استفاده از این نظریه، تصمیمات گهگاه خودشکنانه‎ای که گروه‎ها اتخاذ می‎کنند نیز توضیح داده شده است. علاوه بر اینها، نظریه تعادل نَش به اقتصاددانان کمک می‎کند تا درک کنند که چگونه ممکن است که تصمیماتی که به نفع یک فرد هستند، به ضرر گروه تمام شوند.

 Pi –1 پی (۱۹۹۸)

 این فیلم مهیج، سورئالیست و روانشناسانه که نویسنده و کارگردان آن دارِن آرونوفسکی است، داستان یک نظریه‎پرداز اعداد بیکار به نام مکس است که از سردردهای خوشه‎ای، پارانویا، توهم و اختلال اضطراب اجتماعی رنج می‎برد. این فیلم به دلیل در بر گرفتن موضوعاتی از دین و عرفان گرفته تا رابطه جهان با ریاضیات قابل توجه است. مکس درگیر این موضوعات می‎شود تا کلید آشفتگی که در همه جا ما را احاطه کرده است را پیدا کند، که می‎تواند از آن برای پیش‎بینی همه چیز، از جمله بازار سهام استفاده کند.

آشنایی با این موضعات بی نهایت جالب است، اما برداشت اصلی از این فیلم می‎تواند خطرات جستجوی مستمر برای چیزی باشد که ممکن است اصلا وجود نداشته باشد. به علاوه، هرچقدر هم که تحصیلات داشته و مطلع باشید، باز هم نمی‎توانید آینده را پیش‎بینی کنید.

به نظر شما چه فیلم‎هایی باعث تقویت بهره هوشی شما می‎شوند؟ ضمناً اگر فیلم‎های مورد نظر شما مورد تحسین منتقدان قرار نگرفته‎اند یا زیاد پیچیده نیستند جای نگرانی وجود ندارد. یک تحقیق نشان داده است که حتی فیلم های مُهمل نیز ممکن است به افزایش هوش شما کمک کنند.

غلامرضا دبیری